من نویسنده و فیلمساز و فلان و فلان مورد علاقه ندارم راستش.
اما اگر داشتم مطمئنا نویسنده مورد علاقم کافکا بود.
وضعیت به شکلیه که یه بار یه داستان کوتاه 7 خطی از کافکا خوندم و گفتم:«یه لحظه وایسین! این هزار بیت مولویه!»
البته که کافکا پست مدرن مینویسه. یعنی چی؟ یعنی بنیانهای تفکرش درمورد بعد از دوره مدرنیته هست. تاپیکهام رو با عنوان «از رنجی که میبریم» بخونید؛ اونا نمونه های بارز پست مدرنیسم هستن. نوع نگاهی مستدل و خاص نسبت به جهان دارن.
کافکا اما دنیای خاص خودش رو هم داره. دنیای کافکا امروزه به یه سبک توی مکتب پست مدرنیسم تبدیل شده که به آثاری که خصایص خاص آثار کافکا رو دارن؛ کافکائسک میگن. دنیاهای کافکائسک دنیاهایی پادآرمانشهری و فاجعه و کثیف هستن؛ که فرد هر قدر دست و پا میزنه که خلاص بشه؛ باز به خونه اول برمیگرده. یعنی در یه حلقه بی پایان از کثافت گیر کرده و همیشه وضع بدتر میشه بدون اینکه بدتر شدن وضعیت به دلیل تغییر اطراف شخصیت اصلی باشه. یعنی شخصیت اصلی بعد از تلاشهای سخت، دوباره به همون نقطه اول برمیگرده اما این بار روانش فرسوده تر شده و بیشتر و بیشتر عذاب میکشه. تا جایی ک رسما به پوچی و ناتوانی میرسه و تقریبا توی همه داستانهای مهمش؛ شخصیت میفهمه که هیچ راهی برای نجات وجود نداشته و این نکته خودش راه نجات بوده. کافکا توی گروه محکومین این وضعیت رو به این شکل تشبیه میکنه که فرد، در جهان؛ مثل محکومی هست به زندگی در ماشین اعدامی ترسناک به نام جهان. این ماشین اعدام به زبانی که وجود نداره؛ جرم محکوم رو روی بدن محکوم با دارخیش و سوراخ سوراخ کردن مینویسه. محکوم سعی میکنه بفهمه جرمش چی بوده و در ساعت ششم که دستگاه رو بدنش کار میکرده این اتفاق میفته:«خورشید هوشیاری در حال برآمدن است. دهان محکوم به صورتی درمی‌آید که گویی میتواند چیزی را بخواند و چیزی را ببیند که بیناترین افراد از دیدن آن ناتوانند.محکوم دیگر هیچ تلاشی نمیکند. سپس دارخیش بدن محکوم را سوراخ سوراخ میکند و جسم بی جان او در مخلوطی از خون و پنبه فرو می افتد»
اینجا در حقیقت موجود محکوم به زندگی درباره رنجی که تحمل میکرد و از خودش میپرسید به چه جرمی باید رنج بکشه؛ ناگهان متوجه میشه هیچ معنا و دلیلی در این باره وجود نداره و اون رنجها موجب تعالی محکوم تا فهمیدن این نکته در لحظه آخر شدن.

کافکا وکیل بوده و به دلیل آشنایی به قانون؛ معتقده که جوامع کافکائسک طراحی شدن. طوری که فرد هر چقدر تلاش کنه هیچوقت راه به جایی نمیبره. این رو توی داستان قصر، به مردی کشاورز تشبیه میکنه که قصد ورود به یه قصر داره و دربان اجازه نمیده بهش. بعد از تلاشهای بسیار به هنگام مرگش از کهولت سن؛ دربان بهش میگه فکر میکردی اگه از من رد بشی فکر میکنی به کجا میرسیدی؟ بعد از من دربانی بزرگتر هست و بعد از اون هم دربانی بزرگتر و به همین صورت…که سه دربان بعد از من چنان هولناکه که خودم از دیدنش وحشت دارم.
اشاره داره به سخت تر شدن دادخواهی در یک سیستم طی عبور از افراد با سلسله مراتب صعودی.

یه کتابی هست که توی ایران به عنوان یه کتاب 400 صفحه ای به نام مجموعه آثار کافکا چاپ شده که همه داستانای مهم کافکا توشن به جز چندتا رمان کافکا. یعنی تقریبا 90 تا داستان که بلندترینشون داستان 60 صفحه ای مسخ هست.
این کتاب، داستان کوتاههای نویسنده رو بر مبنای زمان نوشته شدن مرتب کرده و شما میتونین با سیر رشد اندیشه کافکا با داستاناش همراه بشین. شما متوجه میشین که در اوایل این داستانها؛ کافکا معتقد به پوچی مقطعی جهان بوده. یعنی مشکل رو از نوع جامعه پست مدرن و خطرناک و مهلک میدونسته. نکته ای که هیچکاک و پولانسکی توی فیلمهای کلاسیکشون سعی میکردن ما رو ازش بترسونن(درموردش تاپیک میزنم).
اما کم کم اندیشه کافکا، این فاجعه رو بنیادی تر میبینه و اول به ذات جوامع انسانی و نهایتا ذات جهان مربوط میدونه و این نکته جالبی هست که در خوندن داستانهاش به ترتیب تالیف میشه دید.

اکثر کارای کافکا نماد محور هستن اما اونقدر اگزجره کار کرده که بتونین متوجه قضایا بشین. البته اگه سراغ تفسیرشو از صادق هدایت نگیرین:/

در نهایت کافکا به دلیل بیماری بستری میشه و به خاطر مشکل دهانش نمیتونه سه سال غذا بخوره با دهنش.آخرین داستانشو تحت تاثیر این ماجرا تخت عنوان هنرمند گرسنگی مینویسه که خوندنش باعث میشه یخ بزنین!
در نهایت وصیت میکنه که دوستش داستاناشو بسوزونه. اما خوشبختانه دوست بهمون لطف میکنه و این کار رو نمیکنه. گشتاپو چند سال بعد؛ خانواده کافکا رو به خاطر یهودی بودن و ارتباط با کافکا در اردوگاههای کار اجباری میکشه و حجم عظیمی از داستانهای کافکا که از نامزد ترک کرده‌ش و دوست کافکا ضبط کرده بودن رو معدوم کردن و به ما 90تا داستان کوتاه؛ 5-6تا رمان و یه تعداد نامه رسیده که الان یه مجموعه دست نوشته هم تونستن سال 2019 ازش منتشر کنن.

همین دیگه