اینجا نمیخوام وارد بحث وجود یا عدم وجود خدا بشم چون هم بحث فلسفی پیچیده ای هست هم “خدای شخصی” افراد با هم فرق میکنه. بنابراین وقتی چیزی از نظر افراد مختلف تعاریف مختلفی داره بحث بر سر وجود یا عدمش بی فایدست.** پس فعلا فرض میکنیم که اون خالق وجود داره.**

اما “فلسفه دعا”: یعنی اینکه من باور داشته باشم که اولا خالقی هست و ثانیا اگر من از او چیزی بخوام, و اگر من بنده خوبی باشم, او اجابت میکنه.

سعی میکنم با چند تا مثال ساده بهتون توضیح بدم که اشکال این ایده چیه:

فرض کنید که شما کشاورزی هستید در قم که کشتزارتون شدیدا محتاج باران هست. آدم معتقدی هستید و دعا میکنید که خدایا باران بفرست و مثلا این ابرهای باران زا که به اذن خدا و به اجابت خواسته شما قراره بیان روی قم ببارن باید از روی تهران عبور کنند. تهران خودش شدیدا هواش آلودست و محتاج باران. اما اون ابرها نمیتونن روی تهران ببارن! چون شما از خدا درخواست کردین که روی کشتزارتون در قم ببارن! میبینین؟ یک دعای ساده شما برای کشتزار کوچکتون در قم قراره کلی گرفتاری برای چند میلیون آدم در تهران ایجاد کنه! از طرف دیگه مثلا فلان سفالگر هم در قم, کوزه ها و سفالینه هاش رو گذاشته بیرون که خشک بشن چون بر اساس پیشبینی هواشناسی قرار نیست اونروز بارون بیاد! اما به خاطر دعای شما و کشت شما, سفالهای اون هم خراب میشن!..و قضیه همینطور ادامه پیدا میکنه!..

پس اشکالات خیلی ساده “فلسفه دعا” رو مرور میکنیم:

1.برخلاف عدالت هست. چون شما از خدا میخواین که روند جاری امور رو به “نفع شما” و به “ضرر خیلی ها” به هم بزنه!

2.عواقب این دستکاریها برخلاف ظاهرشون اصلا ساده نیستند. این جهان بسیار پیچیدست و همونطور که شاید شنیده باشین “اثرات پروانه ای” در سیستم هایی با این میزان پیچیدگی خیلی زیاد هستند. توضیح ساده اثر پروانه ای اینه که مثلا بال زدن پروانه ای در این گوشه دنیا و گردش هوای مختصری که اون ایجاد میکنه “میتونه” در یک گوشه دیگه دنیا گردباد ایجاد کنه! پس اینکه من همینجوری, به نفع خودم, یه درخواستی بکنم, معلوم نیست چه فجایعی قراره در گوشه دیگه ای از دنیا ایجاد کنه!

3.اصل و اساس قضیه هم برمیگرده به “خودشیفتگی ذاتی بشر” و “خود محق پنداری” او که به موجب اون هر کسی فکر میکنه که خیلی موجود مهمی هست و تمام دستگاه آفرینش حول محور او میچرخه! و حتما یکی از اون بالا مراقبش هست که یوقت اتفاقی براش نیافته! و هر وقت هم مثل یک بچه نُنُری درخواستی میکنه, اون ذات لایتناهی قراره تمام دستگاه آفرینش رو کلا به هم بریزه و اون درخواست رو اجابت کنه! ریشه این داستان از نظر روانشناسی برمیگرده به خاطرات نوزادی و اینکه نوزاد میتونسته “همه” خواسته های خودش رو از طریق “والدین” به راحتی برطرف کنه. حال در بزرگسالی, “خدا” در فکر اون شخص بجای “والدین” نشسته و همون مکانیزم فکری داره عمل میکنه…

4.اشکال خیلی عمده بعدی اینه که نه تنها یک فرد بلکه یه جامعه ای به این قضیه معتقد باشند. اونوقت بجای اینکه راههای متعارف و علمی و عملی رو برای انجام کارها و رفع مشکلاتشون انتخاب کنند, که بالاخره تا حدودی امکان موفقیت دارند, میافتند دنبال دعا و گریه و زاری و ناله و نفرین و انشا الله و ماشا الله کردن که منطقا امکان موفقیتش نزدیک به صفره! راه دوری نریم شما همین دور و بر خودتون رو یه نگاهی بکنین و ببینین این همه دعا و تضرع و ناله و نفرین واقعا چه دستاوردی داشته! یه نگاهی هم به اروپایی های عمدتا منکر خدا بکنین, ببینین اونا کجا هستند!

زیاده جسارت است!