شما با هرکی که صحبت می‌کنین، یکی‌ از فامیلاش یا سردار سپاهه! یا امیر ارتشه! یا فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگه! یا معاون وزیره! یا داماد روحانیه! یا عروس جهانگیریه! یا مدیر عامل سایپاست! یا وارد کنندهٔ هیونداست! یا یکی‌ از چهره های علمی برتر آمریکاست! (چی سرودم!)… خلاصه من نمیدونم ما چطوری این همه آدم کاردرست توی این مملکت داریم و خودمون خبر نداریم 😁.

یه مدل دیگش وقتیه که خدای ناخواسته از دهنت در میره و میگی‌ آقا من از آمریکا اومدم، دوستان عزیز که این حرف شما رو یه جور کل انداختن و یه مسئله حیثیتی و ناموسی تلقی میکنن و به هیچ عنوان نباید از قافله عقب بیافتن، بلافاصله میگن آره پسر عموی منم برای گوگل کار می‌کنه! یا دختر عمه منم یکی‌ از مدیران ارشد فیسبوکه! یا میدونی! آخرین تراشه اینتل رو نوه عموی من طراحی کرده! 😁 . اگه بگی‌ دکترا دارم, بلافاصله میگن که آره چند تا از فامیلای ما تو آمریکا استاد دانشگاهن! اگه بگی‌ مثلا مدیر یه بخشی هستم, فوری میشنوی که آره همهٔ فامیلای ما توی آمریکا manager هستن!..خلاصه اگه تعداد فامیلای کار درست این عزیزان رو در آمریکا جمع ببندی یه دفعه میبینی‌ که از تعداد کل مدیران ارشد و اساتید دانشگاه آمریکا بیشتر شد! حالا اینکه خود امریکاییا، هندیا، چینیا،… اونجا دارن چکار می‌کنن, خدا عالمه!😁

یه خانم محترمی رو استخدام کرده بودم برای انجام کارهای منزل (آقا من مجردم و گرفتار, مجبورم یکی رو بیارم خونه رو جمع و جور کنه! خلاصه قمپزی در کار نیست!) یه روز وسط صحبتاش برگشت گفت، فلانی منو اینجوری نگاه نکنا! (حالا وجدانا, شرافتا, ناموسا! من اصلا هیچ جوریم نگاه نکرده بودم!) “ما فامیلمون توی آمریکا وزیر نفته!” حالا من مونده بودم که چی‌ بگم! بگم خانوم عزیز! آمریکا اصلا وزیر نفت نداره! یا بگم اونی‌ که شما میفرماین Secretary of Energy هست که مسول فعلیشم یه آمریکایی‌ زاغ و بوره که تا ۶ نسل قبلشم آمریکایی‌ بودن و احتمال اینکه با بنده یا شما فامیل باشه یک در صد هزار میلیارد هم نیست؟!😁 یه خانم دیگه ایم که میومدن برای کار منزل, میفرمودن که “ما اون بالا بالا‌ها بودیم به الانمون نگاه نکنین که زمین خوردیم” حالا اینکه چرا ایشون اصلا فکر میکردن که باید اینو توضیح بدن زبان من قاصره! واقعیت اینه که من هیچوقت افراد رو بر اساس موقعیت اجتماعی یا اقتصادیشون قضاوت نکردم و همیشه سعی کردم با همه با کمال احترام برخورد کنم… اما ایشون چنان میگفتن که ما از بالا افتادیم پایین که آدم یه لحظه وضعیت خانواده پهلوی بعد از انقلاب یا وضعیت صدام حسین اون موقع که آمریکاییا از سوراخ موش کشیدنش بیرون جلوی چشمش میومد! بعدا که این خواهرمون کمی‌ یخش آب شد و شروع به درد دل کرد, معلوم شد که همسر مرحومشون در یه کشتارگاهی در حومه کرج کار میکردن و در زمان حیات اون مرحوم یه خونه یکخوابه استیجاری داشتن که با 4 تا بچه توش زندگی میکردن. گرفتاری اصلی‌ اقتصادی این خانم هم قرض هایی بود که اون مرحوم بالا آورده بود…دیگه قضاوت بقیشو میسپارم به خودتون!

یه مدل دیگش این دوستانی هستند که فامیلاشون توی NASA کار می‌کنن! آقا رفته بودم سلمونی، سلمونیه میگفت فامیل من مهندس ناساست، سوار تاکسی شدم، راننده میگفت که پسرداییش در بخش پیشرانه موشک در ناسا مشغوله، توی مهمونیا و عروسیا که میری همیشه از فامیل عروس و داماد یه چند تایی توی ناسا کار می‌کنن! والا من مجبورم اینو اینجا اعلام کنم که برادرا! خواهرا! این ناسا انقدرا هم که ما فکر می‌کنیم جای عریض و طویل و گل گشادی نیست! که انقدر آدم توش جا بشه اونم همش ایرانی‌! بر اساس گفته های دوستان، آدم فکر می‌کنه که اصلا زبان اصلی‌ توی Jet Propulsion Lab فارسیه 😁

رفته بودیم اطراف سد لتیان برای تفریح، ماشین همراهم متاسفانه با یه موتوری تصادف کرد، اومدیم پایین که موضوع رو رفع و رجوع کنیم. موتوری مقصر بود و خسارتی که زده بود از پول موتورش خیلی بیشتر بود! طرف حتی ۱۰ تومان پول همراهش نبود اما با یه لحن لاتی برگشت گفت: “نصف زمینای لواسووون مال بابای منه! ماشین شما پوول صبحونهٔ ما هم نیست!” خلاصه این رفیق ما ۲ ساعتی‌ معطل بود تا همهٔ هم ولایتی‌ها و رفقای این آقا پول جمع کنن و نصف خسارتشو به حول و قوه الهی بدن…! مساله این نیست که این گرامی‌ موتورسوار بود یا اینکه پولی‌ همراه نداشت، مساله این بود که خیلی‌ راحت ادعا میکرد که نصف لواسان که حداقل چند ده هزار میلیارد تومان میرزه مال ابوی محترم ایشونه!

اینستاگرام خواهرای عزیزمونو که نگاه میکنی‌ میبینی‌ که یکی‌ در میون در بخش شغل نوشته مدل! من نمیدونم مگه ما چند تا شرکت تبلیغاتی در زمینه مد و لباس و لوازم آرایشی در ایران داریم که نصف جمعیت خانمای جوانمون مدل هستن؟ ما دیگه داریم توی کار مد پوز پاریس و نیویورک رو هم میزنیم 😁

یه مدل دیگشم تعداد بالای **دکتر و مهندس **در فامیل‌های ماست! آقا با هرکی‌ که حرف میزنی‌ در هر پاراگراف به ۲-۳ مورد از فامیلاش که یا پزشک هستن یا مهندس…اشاره می‌کنه! من یه بار جمع زدم دیدم با یه برآورد محافظه کارانه! حدود ۱/۴ جمعیت بالای ۲۰ سال مملکتمون یا دکترن یا مهندس! جالبتر اینکه خیلی‌ از هموطانمون به این هم رضایت نمیدن و “فامیلشون” باید حتما جراح مغز و اعصاب باشه! 😁

یه دوست دیگمون تشریف آورده بودن برای کار منزل. خوب، ماهیت این کار مشخصه، جارو برقی، تی‌ کشیدن, نظافت سرویس‌های بهداشتی…که البته کاریه مولد و ارزشمند برخلاف خیلی‌ کارای اداری, دلال بازی‌ و انگلی موجود! خوب هرکاری لباس و پوشش خاصی رو طلب میکنه اما این خواهر میانسالمون از در که میخواستن برن بیرون فکر میکردی که یه شخصیت از فیلم Great Gatsby رو با یکی از فیلمای سوفیا لورن از یک طرف و با یکی از لباسای برندگان Grammy Awards سال 2019 از طرف دیگه ترکیب کردی! از این دستکش مشگیا که میان تا بالای آرنج و روی بازو! یه دونه از این عینک آفتابی بزرگای چشم گربه ای که نصف صورتو میپوشونه و فقط تو فیلمای دههٔ ۷۰ میلادی میتونی‌ ببینی‌! با یه کفش پاشنه ۱۵ سانتی! و مانتوی تنگ و کوتاه جلو باز…دیگه من قضاوت رو به خودتون واگذار می‌کنم! 😁

یه دوست دستفروشی دارم که هروقت کتاب کمیابی می‌خوام بهش میسپارم برام میاره. جوون خوب و با استعدادیم هست اما درس چندانی نخونده. این سری که رفته بودم کتاب بهش سفارش بدم، گیر داده بود که الا و بلا من می‌خوام برم آمریکا! گفتم خیلیم خوب! اما چرا؟ و هدفت چیه؟ اونجا میخوای‌ دنبال چه کاری بری…رفیقمون از اون بچه‌های لوتی و باحاله پایینه. برای اینکه خوب تجسمش کنین یه سبیل چخماخی، موهای بالا زده، هیکل درشت و یه حرف زدن لاتی‌ رو در نظر بگیرین. گفتم راستی‌ زبانت چطوره؟ گفت اون مهم نیست توی محیط یاد میگیرم! گفتم خوب برای کار میخوای‌ چکار کنی‌؟ اونجا که نمیتونی‌ بغل خیابون کتاب بفروشی و…گفت **می‌خوام برم تو کار سیاست!**😁 دیگه من قضاوت بقیشو به خودتون واگذار می‌کنم!

یه مدل دیگه هم که زیاد دیدم بعضی عزیزان** تکنسین و افزارمند** ما هستن. من توی این چند ماهه حداقل از ۵ نفر از این دوستان که مثلا تکنیسین پرواز بودن، کار تاسیساتی میکردن، توی پالایشگاهها یا نیروگاهها کار میکردن … شنیدم که بخاطر مهارت شگفت انگیزشون در کارهای فنی! از اسرائیل, اروپا و آمریکا آدم فرستادن دنبالشون که به همه خانوادشون گرین “کارت” بدن و با پیشنهادهای میلیون دلاری اونها رو ببرن به کشورهای مورد نظر که از قابلیتهای فنی بینظیرشون استفاده کنن! اما اونا در جواب گفتن که ما کشورمون رو به پول و اجنبی نمیفروشیم! دیگه دیگه… 😁

یکی‌ دیگش تریپ تحصیلات و نقش پر رنگ اون در خانواده‌های ایرانیه! مادر خانواده آنچنان از اهمیت تحصیلات در خانوادشون صحبت می‌کنه واز اینکه زیزی جون مدارج پیشرفتهٔ علمی رو یکی پس از دیگری طی کردن, که فکر میکنی‌ الان ایشون در مقطع فوق دکترا در یکی‌ از دانشگاهای برتر آمریکا مشغول تحقیق و پژوهش در زمینه ژنتیک و سلولهای بنیادی هستن! اما وقتی‌ با زیزی جون صحبت میکنی‌, میبینی‌ که دارن در مقطع کاردانی نعل کردن سم گوسالهٔ هندی در دانشگاه علمی‌ کاربردی یک سفلا تپه ای ادامهٔ تحصیل میدن! حرف بر سر این نیست که چرا زیزی جون این رشته رو و در اونجا می‌خونه, حرف اینه که چرا بین تصور ایشون و خانواده محترمشون با واقعیت انقدر فاصله هست؟

یه مدل دیگش دوستان نظامی بازنشستمون هستن! بدون توجه به اینکه این عزیزان با چه درجه ای و در چه رسته ای بازنشسته شدن, همه باید اونا رو “جناب سرهنگ” خطاب کنن! پای صحبت این عزیزان که میشینی‌ مرتب راجع به این صحبت میشه که ارتش ایران در زمان اونا چقدر قوی‌ بوده و چقدر همه ازش میترسیدن و اینکه اگه “اینا” میذاشتن، ارتش ما چند ساعته میرفت بغداد رو میگرفت! و اینکه ایشون خودشون چه طرحهایی برای حملهٔ گازانبری و نابود کردن همزمان چند لشکر مکانیزه عراق داشتن که مقامات بالا با کمال خیره سری بهشون توجه نکردن! اینارو که میشنوی یه لحظه فکر میکنی‌ که با یکی‌ از بزرگترین استراتژیست‌های نظامی تاریخ معاصر طرف هستی‌. بیشتر که با این گرامی صحبت میکنی‌ کاشف به عمل میاد که ایشون بهیار بودن در بهداری نیروی انتظامی‌ و بیشترین تماسی که با ابزار جنگی داشتن دیدن توپ و تانک از فاصلهٔ چند صد متری موقع رژه بوده!

آقا این داستان برند بازی‌، لاکچری بودن, آشپزخونهٔ open, کابینت MDF, ماشین SUV, گوشی آیفون, کفش Ecco, شیر آلات ساختمانی آلمانی, کف پوش لمینیت ترک, سرویس غذا خوری راشن باخ آلمان … هم ملت غیور ما رو بد جور همزمان کشته, مجروح و اسیر کرده! 😁 طرف رو میبینی‌ نون نداره بخوره اما با وام و قرض و… گوشی آیفون میخره! اون یکی واقعا تو اجاره خونش مونده اما حتما باید عطر Dior بزنه. این یکی‌ دوست گرامی‌ اگه کت و شلوارش رو از Massimo Dutti یا Pierre Cardin نخره اصلا روزش شب نمیشه! خواهرمون میگه کیف فقط کیف Louis Vuitton و اصلا برند دیگه ای رو قبول نداره! میبینی زن و شوهر صبح تا شب میدون که بتونن به زور مخارج معمول زندگیشون رو تامین کنن اما چون “سیسی جون” و همسرشون تعطیلات رفتن تور پاریس-بارسلون-رم-میلان! اینا هم حتما باید به هر فلاکتی شده برن! طرف کل موجودی نقدیش شاید 300 میلیون نباشه اما میره زیر قرض که ماشین شاسی بلند 800 میلیونی بخره که چشم باجناقش دربیاد! طرف یه کارمند ساده است اما حتما باید ساعت مچیش Omega باشه! خانمه که از طبقه متوسطه حتما باید بره مزون, لباس شب 5-10 میلیونی با پارچه ایتالیایی سفارش بده که چشم خواهر شوهرش رو توی عروسی پیش رو از کاسه در بیاره!.. راستش من ۱۷ سال تو آمریکا زندگی‌ کردم و انقدر تاکید و وسواس از اونا راجع به اینکه برند لباسشون چی باشه, چه ادوکلونی بزنن, کابینت آشپزخونشون چی‌ باشه یا کف خونشون از چه نوع لمینیتی باشه… ندیدم! خلاصه داستان اینکه ما یه مشت آدمی‌ هستیم گدا و پر مدعا! آمریکاییه که, بطور متوسط, 10-15 برابر ما در میاره اصلا این ادا اطوارها رو در زندگیش نداره! امیدوارم متوجه منظورم شده باشین; شیکی، مد, کلاس و…خیلی‌ هم خوب و عالی‌! اما باید یه تناسبی هم باشه بین دخل من و خرج من! ما واقعا با این همه تظاهر میخوایم چی‌ رو به کی‌ ثابت کنیم؟ واقعا این همه توهم تا به کجا؟ 😁

دیروز دیدم که منشی من (جهت اطلاع اون دوستانی که الان میان میگن که این یارو اینو میگه که بگه من منشی دارم و… باور بفرمایید که عین حقیقته این داستان!😁) یه دونه از این iPhone XS Max ها دستشه! خوب من میدونم که به ایشون چقدر حقوق میدم! و قیمت این گوشی حقوق حدود ۱ سال ایشونه! علاوه بر این ایشون چند دفعه مساعده گرفته برای هزینه های ضروری زندگیش! البته من به روش نیاوردم! اما کفم بریده بود که آخه واقعا خانم محترم! تو چرا باید یه همچین پولی رو, که به هیچ عنوان نداری!, بدی برای یه گوشی که احتمالا ظرف ۲ سال آینده هم از رده خارج میشه و باید یدونه جدیدشو بگیری!..

مخلص کلام، هدف از همهٔ این داستانها این بود که بیاییم با واقعیت آشتی‌ کنیم! و از تظاهر، توهم، لاف زدن، غلو کردن, خالی بندی, گنده گویی و کم عملی‌ دوری کنیم. وضعیت خیلی‌ از ماها شبیه اون گربه ایه که کنج دیوار گیر افتاده و ترسیده و برای اینکه مهاجم رو دور کنه و بترسونه, پشتشو قوز میده و موهای تنش رو سیخ می‌کنه و اینجوری سعی‌ می‌کنه خودشو خیلی‌ از اون چیزی که هست بزرگتر نشون بده! عزیزان من بیاین ما این کارو نکنیم!

برای مشاهداتی شبیه موارد بالا به تاپیک “گرفتاری اساسی‌ ما ایرانیان” مراجعه کنین! 😁