فتیش چیست؟
صبر کنید، هنوز جواب ندهید. از بین تمام اصطلاحات جنسی هیجانانگیز، احتمالاً بیشترین سوءبرداشت مربوط به فتیش است. کلمه «فتیش» بار معنایی خاصی دارد. گاهی برای اشاره به آن از صفاتی مانند «عجیب»، «غیرعادی» و حتی «کثیف» استفاده میشود. در نتیجه همیشه طنز و شوخی، نگرش منفی و باورهای غلطی درباره ماهیت فتیش وجود داشتهاست.
اما «فتیش» کژفهمی یا پیچیدگی خاصی ندارد. گلوریا بریم (Gloria Brame)، سکسولوژیست، نویسنده و عضو انجمن فتیشها، این مفهوم را چنین بیان میکند:
«فتیش یک شیفتگی شدید جنسی به شیء یا قسمتی از بدن است که ممکن است فرد را به اندازه (یا بیشتر از) خود سکس تحریک و ارضا کند.»
بریم میگوید «چگونگی و چرایی این موضوع متفاوت است. اشیاء یا بخشهای بدن برای اکثر فتیشگرایان لایههای بیشتری از معانی شخصی دارد. چه معانی حیرتانگیز یا درونی، و چه در معنای سادهی تحریک جنسی شدید».
با در نظر داشتن این امر، برخی از رایجترین باورهای غلط درباره فتیشها را ذکر میکنیم که سرانجام وقت آن رسیده همه آنها را کنار بگذاریم.
باور غلط ۱: فتیش = انحراف جنسی
آیا فتیش انحراف جنسی است؟
بریم میگوید: «به هیچ وجه. معمولاً درمورد افرادی که کلکسیونهای عروسک و اسلحه داشتند کنجکاو بودم. اما تفاوت آن با فردی که فتیش کفش دارد چیست؟ در واقع تنها تفاوت این است که طبیعتاً فتیش جنسی به شهوت و میل جنسی مرتبط است اما انواع دیگر کلکسیونها مثلاً درمورد نیاز فرد به امنیت است.»
نظریههای متفاوتی وجود دارد که چرا این اتفاق میافتد. یکی از نظریهها که آن را روانشناس و محقق جنسیت به نام جاستین لمیلر بیان کرده، ریشه در شرطیسازی سنتی دارد که به سبب آن «تا حدی که یک شیء خاص مرتباً پیش از تجربه تحریک جنسی ظاهر شود، سرانجام آن شیء را نشآنهای برای تحریک جنسی میبینیم». به گفتۀ شیپ (shape) نظریۀ دیگر جغرافیایی است. اینطور که ممکن است قسمتهایی از مغز که بخشهای جنسیمان را کنترل میکنند، با بخشهای دیگر مغز تداخل داشته یا بسیار به آنها نزدیک باشند. مثلاً قسمتی که پاهایتان را کنترل میکند.
باور غلط ۲: فتیش و کینک (kink) یک چیزند
تفاوت فتیش و کینک موردی دیگر برای روشنسازی معنایی فتیش است. کینک یک اصطلاح محاورهای برای اشاره به رفتارهای جنسی غیرهنجاری است. این واژه نشانگر طیف گستردهای از اعمال جنسی از «نقش بازی جنسی» تا «شیءانگاری» را شامل میشود. در قرن بیست ویکم، به جای انحراف جنسی از اصطلاح کینک برای اشاره به تمایلاتی چون فتیشیسم استفاده شده است.
همانطور که قبلاً گفته شد، فتیش اغلب روی شیء یا عمل خاصی متمرکز است. در حالیکه کینک اغلب برای توصیف رفتارهای جنسی بهکار میرود که خارج از عرف و معمول جامعه باشد. اگرچه ممکن است اشتراکاتی با هم داشتهباشند که موجب سردرگمی جامعه شود.
جسیکا ویکمن در سال ۲۰۱۳ نوشت: «من همیشه فکر میکردم اصلیترین کینکهام که درکونی خوردن و تسلیم شدن تو سکس بود فتیش باشن. (فتیش درکونی خوردن) و (فتیش تسلیم بودن) در واقع اصلاً فتیش نیستن».
طبق گفتۀ بریم حدوداً میشود اینطور نتیجه گرفت که «همه افرادی که فتیش دارند کینکی هستند، اما همه کینکیها فتیش ندارند».
باور غلط ۳: افراد خاصی درگیر فتیشها هستند
چیزی بهعنوان فتیش استاندارد وجود ندارد زیرا مجموعۀ فتیشها بسیار متنوع است. درواقع حتی یک مجموعه واحد هم نیست. بریم میگوید: «برای هر فتیشی انجمن و گروهی وجود دارد، فتیشهای پا (foot fetish)، فتیشهای لباس لاتکس و پلاستیک (latex and rubber fetish)، فتیش چستیتی (chastity fetish)، فتیش لباس زیر زنانه (lingerie fetish)، فتیش پوشک (diaper fetish) و هزاران گرایش خاص دیگر».
حتی بین یک گروهِ فتیش خاص نیز سلیقهها ممکن است متفاوت باشد. یک فوت فتیشیستدر سال ۲۰۱۴ در مقالهای در سایت مدیوم نوشت: «همه چیز مثل موسیقی سلیقهایه. بعضی از فتیشگراها سلیقه ظریف و لطیفی دارن ولی برای بعضیا هم مهم نیست که دوستدخترشون سُم یا انگشتای سوسیسی داشته باشه».
باور غلط ۴: تعداد فتیشها کم است
برعکس، افراد در اینترنت میگویند فتیشها همه جا هستند و تعدادشان زیاد است. شبکه اجتماعی فتلایف (FetLife) بهتنهایی حدود ۴ میلیون عضو دارد.
بریم میگوید: «اینترنت در تاریخ بشریت بزرگترین موهبت برای ارتباطات جنسی غیرمعمول بودهاست. بارها ثابت شده که اگر برای گرایشی که گمان میکنید هیچکس در جهان آن را نخواهد داشت بستری ایجاد کنید، ظرف چند ماه افراد بسیار زیادی عضو آن خواهند بود».
یا همانطور که سیندی در فصل ۳ سریال «نارنجی مد جدید است» (Orange is the New Black) میگوید، «هرچیزی ممکنه. مثل کسایی که دوست دارن با لباس حیوون سکس کنن… این چیزیه که تو اینترنت وجود داره. دیگه هیچکس عجیب نیست».
باور غلط ۵: همیشه قدرت ریشۀ فتیشهاست
بسیاری از مردم با دیدن عشقی که در فیلم «پنجاه طیف» (50 Shades of Grey) وجود داشت و تصاویر تقلیلگرایانه از کینکها را گسترش داد، اینطور باور کردند که فتیشها همواره در رابطهای قرار دارند که بر اساس پویایی قدرت سلطهگر بر فرد تسلیم است. بریم میگوید این موضوع صحت ندارد.
او با اشاره به مثالهایی از فندوم فری (Furries، علاقه به شخصیتهای حیوانی انسان نما با شخصیت و ویژگیهای انسانی است)، فتیش خیسی (sploshing، به آن «پاشیدن» هم میگویند، نوعی فتیش که در آن فرد با مالیدن مواد لزج روی پوست، صورت یا لباس تحریک میشود) و فتیش نوزاد بزرگسال (adult baby، فتیشی شامل ایفای نقش حالت نوزاد یا مرتبط با نوزاد) توضیح میدهد: «فتیشهای بیشماری وجود دارند که ارتباط مشخصی با قدرت ندارند (مثل روابط ارباب برده یا تاپ بات). همۀ اینها میل فتیش را نشان میدهند. یعنی تحریک از چیزی که بهنظر ویژگیهای تحریکبرانگیز یا درونی دارد. اما با فتیشی که از نوع BDSM است و انجام و حضور در آن حول ارتباط «دام» بر «ساب» است نیز فرق دارد».
باور غلط ۶: فتیش منجر به جنایت میشود
بریم خاطرنشان میکند که فتیشگرایانی که برخی مواقع و در شرایطی خاص تیترهای خبری منفی میسازند نیز دور از هنجارند. (به این عناوین خبری دقت کنید: مردی دارای فتیش پا پس از حمله دستگیر شد، پلیس تگزاسی دارای فتیش پا از زنان در ازای دستگیر نکردنشان درخواست لطف جنسی میکند).
او میگوید: «آنچه که اخبارش را نمیخوانیم داستان دهها میلیون فتیشگراست که هرگز کاری غیرقانونی یا تهاجمآمیز انجام نخواهند داد و زندگی پرباری سرشار از شادی با شریک جنسی خود دارند. این واقعیت اساسی زندگی فتیشگرایان معمولی است: آنها اعضای عادی، متوسط و تاثیرگذار جامعه هستند و فتیش آنها هویت جنسی و خصوصی آنهاست».
باور غلط ۷: فتیشها مانع ارتباطات انسان میشوند
مهم است توجه داشته باشیم که فتیشگرایان برخلاف تعریف شیءمحورشان، هنوز چیزی را که همۀ ما در روابط خود به دنبال آن هستیم در اولویت قرار میدهند که همان ارتباط انسانی واقعیست.
بریم گفت: «من هرگز فتیشگرایی را ندیدهام که به فتیش خود بیشتر از انسان اهمیت دهد. این افراد بیشتر خواهان عشق و ارتباط با عامل تحریکآمیز خود هستند. یک فرد فتیشگرا معمولاً میخواهد با علایق و گرایشات خود در کنار یک شریک دلسوز، پذیرنده و (در حالت ایدهآل) به همان اندازه مشتاق زندگی کند».
همینطور جیلین کینن (Jillian Keenan) که علاقمند به تسمه و کتک (belts and spanking) است، در مقالهای در سال ۲۰۱۲ برای نیویورک تایمز نوشت: «ما همگی به روشهای مختلف فقط صداقت و صمیمیت میخواهیم».