توجه: تو این لیست بعضی از مساجد مورد علاقه خودم وجود دارن, لطفا به دین و مذهب ربطشون ندین و صرفا به چشم یه شاهکار هنری و معماری نگاهشون کنین

این لیست هیچ منبع و ترتیب خاصی نداره و صرفا بدلیل علاقه شخصی خودم یا نکاتی که تو ساختشون واسم جالب بوده به اشتراک گذاشتمش.
هدف از این تاپیک به اشتراک گذاشتن آثار مورد علاقه خودم و آثاری که ممکنه کمتر مورد توجه قرار بگیرن هست بخاطر همین از اشاره به بناهای معروفی مثل کاخ چهلستون, عمارت عالی قاپو, میدان نقش جهان و … خودداری کردم.

دو قسمت رو باهم ادغام کردم, بابت طولانی شدن تاپیک عذر میخوام.

امیدوارم خوشتون بیاد 🌹 🌹

برج گنبد قابوس
این بنا که یکی از بلندترین برج های تمام آجری جهان به‌شمار می‌آید بر فراز تپه‌ای خاکی که نزدیک به پانزده متر از زمین بلندتر است قرار دارد و ساختمان آن از سه بخش پی، بدنه و گنبد تشکیل شده که روی هم رفته 55 متر ارتفاع دارند. بدین ترتیب، با احتساب ارتفاع تپه، این برج حدود 70 متر از سطح زمین های اطراف مرتفع تر است که این موضوع به شکوه و جلال آن افزوده است.

نکات جالبی که این بنا در مورد این بنا وجود داره اینه که بدون هیچ ستونی ساخته شده و همچنین آرامگاه ابوعلی سینا با اقتباس از این بنا, توسط هوشنگ سیحون ساخته شده.

مسجد نصیرالملک
به توضیح نیاز نداره, خوشکلیاش رو فقط باید تماشا کرد. مگه داریم از این قشنگتر؟ 😍 😍

مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد به شیوه یک ایوان در دل کویر می‌باشد و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شده‌است. پایه‌های اصلی مسجد را ساسانیان و بنای فعلی مسجد، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته‌اند. بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند. این بنا از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصربه‌فرد، شهرت دارد.

سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.
ویژگی‌های مهمّ بنا
این مسجد به چند دلیل حایز اهمیّت است: نخست آن که قدیم‌ترین نمونهٔ معماری است که طی قرن نهم هجری قمری، در معماری مذهبی ناحیّهٔ یزد از آن تقلید شده‌است؛ این طرح مرکّب از یک مقصورهٔ گنبددار و یک شبستان مستطیل بلند و کشیده‌است. چهارگوش بودن پلان مسجد برگرفته از الگوی معماری کعبه است. بنایی کاملاً قدسی و متعالی در اسلام دارد و به عنوان نمادی کیهانی در الگوهای معماری مسلمین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به نقل از استاد پیرنیا این گنبددارای دوپوسته می‌باشد که پوشش درونی گنبد که متناسب با اقتضائات فضایی و اجرایی معماری داخلی مسجد شکل می‌گیرد، شرایطی را به وجود می‌آورد که با پوشش بیرونی که متناسب با اقتضائات بیرونی شکل می‌گیرد، متفاوت است. دیگر ویژگی مهمّ بنا کاربرد وسیع تاق‌های سراسری (تاق و تویزه) در شبستان‌هاست که با کاشی معرّق همراه‌است. نکتهٔ قابل توجّه دیگر در ساختمان مسجد جامع یزد، مسئلهٔ ایجاد روشنایی غیر مستقیم به وسیلهٔ انعکاس نور از گچ سفید گنبد و دیوارهاست. همچنین تزیینات داخل و خارج گنبد، نمای خارجی- داخلی ایوان اصلی و محراب زیبای آن که از قسمت‌های مهمّ مسجد به‌شمار می‌رود، بی‌نهایت ارزنده و جالب است. نحوه شکل‌گیری مسجد: مسجد فعلی برجای سه مسجدی بنا شده که درقرون متمادی، در جوار یکدیگر ساخته‌اند. این سه نهایتاً در دوره قاجاریان به مسجدی واحد باصحن وسیع تبدیل شده‌است.

کاخ هشت‌ بهشت
کاخ هشت‌بهشت - که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می‌شد - در سال ۱۰۸۰ هجری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد.

بخش مرکزی کاخ به صورت چهار صفه ساخته شده و ایوان آن رو به شمال است. سقفی که بر فراز این بنای ۴ صفه استوار است پوشیده از مقرنسهای گچی خوش رنگ و خوش طرح است.

اتاقهای طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچبری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعه‌ای از رواق‌ها و اتاق‌ها و طاقها و پنجره‌ها بر زیبائی آن می‌افزایند. این طبقه به راهروها و اتاقهای متعددی تقسیم شده که هر یک تزئینات خاصی دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاری‌های دیواری تعبیه شده‌اند. دیوارها را نیز آینه‌های فراوان می‌پوشانیده‌اند. تمام سقف‌های کاخ را نیز موزائیک‌های بسیار عالی پوشانیده و دالانها و غلام‌گردش‌های بسیار زیبا و هماهنگ، آن‌ها را احاطه کرده‌اند.

آنچه در این عمارت حائز اهمیت است، ارتباطی است که میان فضاها و قسمت‌های مختلف آن پدید آمده‌است. این ارتباط باعث شده تا این عمارت در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و یکپارچگی و تزئینات قابل توجه برخوردار شود.

تزئینات عمارت در دوران صفویه به حدی باشکوه و هنرمندانه بوده که سیاحان بسیاری زبان به تحسین آن گشوده‌اند. متأسفانه امروز از نرده‌های چوب زرنگار و قابها و جام‌های بلور و آلت‌های شیشه‌ای رنگارنگ ظریف اثری بر جای نمانده‌است چرا که در دوره‌های بعد از صفویه و بخصوص در عصر قاجاریان تغییرات بسیاری در آن داده شده‌است. این تغییرات به حدی است که برخی از سیاحان آن را از دوران قاجار به حساب آورده‌اند.

در اواخر دوران قاجار عمارت هشت بهشت به مالکیت خصوصی اشخاص درآمد و از زیورهای نفیس و گرانبهای دوره صفویه عاری گردید به‌طوری‌که امروز از آن همه شکوه و فریبندگی داخل کاخ و آب‌نماها و جوی‌های آب روان اثری بر جای نمانده‌است. با همه دخل و تصرفات زیبایی صفوی این بنا برجای مانده‌است چنان‌که آندره گدار باستان‌شناس و ایران‌شناس می‌گوید:

“کاخ هشت بهشت با تالاری که از هر سو باز است و با چهار عمارت کلاه‌فرنگی در چهار گوشهٔ خود هنوز هم ترکیب اصلی و مختصری از لطف و ملاحت روزگاران گذشته را حفظ کرده‌است.”

ذکر این نکته مناسبت دارد که تزئینات این کاخ هشت‌گوشه که نشانه روحیه معماری و تزئینات اواخر دوره صفوی است به همراه ساختمان آن که میان باغ واقع شده‌است بعدها به فراوانی مورد تقلید قرار گرفته‌است.

خانه پیرنیا
خانه پیرنیا نایین در استان اصفهان و جایی در نزدیک مسجد جامع این شهر قرار دارد، اثری که در ایام گذشته خانه ی حاکم نایین بوده است و در دوران قاجار به خاندان پیرنیا رسیده است. این خانه ی تاریخی در سال ۱۳۶۵ به عنوان یکی از آثار با ارزش تاریخی به ثبت ملی رسید و در حال حاضر هم موزه ی مردم شناسی نایین در آن قرار دارد. یکی از بهترین نمونه های خانه های سنتی تاریخی در نایین این خانه با سبک معماری صفوی است.

یکی از مهم ترین ویژگی های این خانه سبک خاص معماری آن با نقاشی ها و گچبری ها و تزیینات دیواری زیباست خانه ای که از بخش های مختلفی مثل دالان ها، شاه نشین، هشتی و باغچه تشکیل شده است. با نگاهی به وسایلی که در داخل این خانه وجود دارد می توان به راحتی این مسئله را فهمید که اهالی خانه اهل هنر بوده اند. البته این بنا تا حالا چندین باز بازسازی شده است اما در سال ۱۳۷۳ به موزه ی مردم شناسی کویر تبدیل شد و اشیا و لوازم آن در معرض دید عموم قرار داده شد تا مردم بتوانند با فرهنگ مردمان کویر بیشتر و بهتر آشنا شوند.

خانه شاپوری
این اثر از سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ توسط استاد ابوالقاسم مهندسی معمار معروف شیرازی بنا شده‌است و متعلق به عبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ کازرون بوده‌است.

تا دهه ۷۰ هجری شمسی این بنا مورد استفادهٔ خانوادهٔ شاپوری بود و چند سال به صورت متروکه رها شده‌بود و در نهایت در سال ۱۳۷۸ سازمان میراث فرهنگی استان فارس آن را خریداری و ثبت میراث فرهنگی ایران کرد.

این بنا در دو طبقه با زیربنای ۸۴۰ مترمربع و در زمینی به مساحت ۴۶۳۵ مترمربع به سبک سنتی معماری پهلوی اول بنا شده‌است و جزو اولین بناهایی است که در آن سال‌ها با رویکرد آزادانه به معماری طراحی شده‌است.

کاخ چهل‌ستون قزوین
عمارت چهل ستون قزوین معروف به عمارت کلاه فرنگی بنایی است در شهر قزوین. این بنا که تنها کوشک باقی‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه تهماسب است، در مرکز شهر قزوین و در میدان آزادی (سبزه میدان) قرار دارد و در دورهٔ صفویان و زمانی که قزوین پایتخت بود به کلاه فرنگی مشهور بود.
«عمارت کلاه فرنگی» به همراه سردر عالی قاپو تنها بناهای باقی‌مانده از باغ‌های دورهٔ صفویان در قزوین است.
این بنا در دورهٔ قاجاریان توسط محمدباقر سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوین بازسازی شد و چهلستون نام گرفت.

عمارت چهلستون ساختمانی هشت گوش و در دو طبقه به مساحت تقریبی ۵۰۰ مترمربع بنا شده‌است.
رواقی با ستون‌های آجری و قوس‌های نیم‌دایره‌ای بنا را دربرگرفته و بر بالای آن ایوانی با ستون‌های چوبی استوار گردیده‌است.
نقشهٔ بنا دارای طرحی با محورهای صلیبی و برون‌گرا و سقف طبقهٔ همکف پوشیده از مقرنس با طرح‌های بدیع و سقف طبقهٔ فوقانی خنچه‌پوش است.

نقاشی‌های دیواری طبقهٔ اول نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است. این دیوارهای مزین به نقاشی و دیوارنگاره‌ها در نوع خود منحصر به فرد بوده و وجود سه لایه دیوارنگاره حاکی از گذشت ادوار مختلف تاریخی بر آن است. شمار نقاشی‌های دیواری این بنا مشخص نیست، اما طبق گفته‌های عبدالملک شیرازی و «قاضی احمد حقی»، این نقاشی‌های دیواری از آب طلا بوده‌اند. مکتب حاکم بر این نقاشی‌ها از تغییر و تحولات سیاسی نیز تأثیر گرفته، به نحوی که ظهور نادرشاه و مکتب افشاریان در چهل‌ستون دیده می‌شود. همچنین ظهور قاجار نیز در سومین لایهٔ نقاشی‌های کاخ چهل‌ستون دیده می‌شد که به مرور زمان از میان رفته‌است. برخی معتقدند بنای هشت بهشت اصفهان با گرته‌برداری از این اثر ساخته شده‌است. با اینکه عبدی بیگ شیرازی شاعر و تاریخ‌دان دورهٔ شاه تهماسب در اشعار خود عمارت‌های شاهی را به دقت توصیف نموده ولی نامی از هنرمندان نقاش و معمار بنا نمی‌برد، اما بیگ نقاشی‌های دیواری برون و درونی کاخ چهل‌ستون قزوین را اثر میرزا علی نقاش، مظفرعلی نقاش، علی‌اصغر کاشی، عبدالجبار استرآبادی و رضا عباسی که از ماهرترین استادان زمان خود بوده‌اند دانسته‌است. عمارت چهلستون در بهمن‌ماه سال ۱۳۳۴ ه‍.ش به شمارهٔ ۳۸۹ در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت شد.

این کاخ در سال ۱۳۳۷ ه‍.ش به عنوان گنجینهٔ اشیای تاریخی و باستانی مورد استفاده قرار گرفت و هم‌اکنون به موزهٔ خوشنویسی قزوین تبدیل شده‌است.

سردر عالی‌قاپو
سردر آلا قاپو یکی از آثار تاریخی و گردشگری در شهر قزوین است که در ابتدای خیابان سپه – نخستین خیابان ساخته شده در ایران – قرار دارد. این بنا سردر یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده‌است؛ و در اصلی جنوبی است که به خیابان و میدان شاه باز می‌شده و تنها در از این مجموعه است که اکنون به یادگار مانده است.

این سردر، ورودی اصلی به دولتخانه دوران صفویه بود. بنای سر در شامل ایوان رفیع ورودی با قوس تیزه‌دار و سه ریف طاق‌نما در طرفین آن است. گوشواره‌هایی با ستون‌نماهای آجری در دو طبقه، نمای سردر را تکمیل می‌کنند. هشتی متصل به ایوان ورودی به شکل هشت ضلعی است و در طرفین محور ورودی آن اتاق‌های نگهبانی قرار دارد. در این هشتی پلکان‌هایی دیده می‌شود که به طبقه بالا - جایگاه نقاره‌زنان - راه می‌یابند. کتیبه و شباک کاشی، تنها تزیینات باقی‌مانده در ایوان ورودی است. در طرف شرقی این سردر که پیش از مشروطیت رختشویخانه بود، مدرسه‌ای به نام امید در سال ۱۳۲۰ قمری احداث شد که از اولین مدارس نوین ایران می‌باشد.

حافظیه
این بنا به فرمان رضاشاه به علی‌اصغر حکمت، وزیر آموزش و پرورش وقت و برپایهٔ طرحی از آندره گُدار طراحی و بازسازی شد. مجری آن، علی ریاضی، رئیس اداره آموزش و پرورش فارس، و سرپرستش علی سامی بودند.

حافظیه بارها از سوی حاکمان تیموری، صفوی، افشار و زند بازسازی و مرمت شد. سرانجام در سال ۱۳۱۴ ش/۱۹۳۵ م، آخرین اقدام مهم و شایسته توسط وزارت آموزش و پرورش فارس به ابتکار علی‌اصغر حکمت، وزیر آموزش و پرورش صورت گرفت و ساخت یک بنای جدید ترتیب داده‌شد. آندره گُدار باستان‌شناس فرانسوی، مدیر کل باستان‌شناسی کشور، طرح و نقشه‌ای مناسب را طراحی کرد. اجرای این پروژه به علی ریاضی، رئیس اداره آموزش و پرورش فارس، واگذار شد و علی سامی سرپرستی آن را برعهده گرفت. در این طرح، به سبک همان طرح گذشته، حافظیه به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد و ایوانی به طول ۵۶ و عرض ۷ متر و با ۲۰ ستون سنگی به ارتفاع ۵ متر، آن دو باغ را از یکدیگر جدا می‌کند. اجرای کامل این طرح تا سال ۱۳۱۷ ش. به درازا انجامید.