محمد ملکی اولین رئیس دانشگاه تهران پس از انقلاب و از منتقدان سرسخت جمهوری اسلامی در سن ۸۷ سالگی در تهران درگذشت.
محمد ملکی در بیستم تیرماه ۱۳۱۲ در تجریش به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تجریش و دارلفنون گذراند و سپس در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داده و در سال ۱۳۴۰ در رشته بهداشت و صنایع غذایی فارغ‌التحصیل شده و بلافاصله به تدریس در دانشگاه تهران مشغول گردید و دوره‌های تخصصی این رشته را در اتریش و انگلستان گذراند.
دکتر محمد ملکی نخستین رییس دانشگاه تهران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و از اعضای نهضت مقاومت ملی بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ بود و در جنبش دانشجویی زمان خود، زمانی که در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تحصیل می‌کرد، فعال بود . در سال ۵۷ و در آستانه انقلاب ، در سازماندهی اعتصاب اساتید دانشگاه تهران نقش برجسته‌ای داشت اما به دلیل انقلاب فرهنگی استعفا داد و پس از آن به انتقاد صریح از انقلاب فرهنگی پرداخت که این امر موجب بازداشت وی شد و به دریافت حکم اعدام انجامید اما این حکم بعدا به زندان تخفیف یافت . پس از آزادی هم مجددا در سال‌های ۷۹ و ۸۸ بازداشت شد درحالیکه مسن ‌ترین زندانی سیاسی ایران بود.


محمد ملکی در گروه‌های مختلفی عضویت داشت و محدود به یک تشکیلات خاص نشد . پیش از انقلاب وی در گروه‌ها و احزابی چون سازمان جوانان ملی شمیران ، حزب زحمتکشان و نیروی سوم ، نهضت مقاومت ملی و جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر حضور داشته . بعد از انقلاب نیز وی در شورای ائتلاف ملی و مذهبی ، شورای ملی صلح و شورای همبستگی ملی برای دموکراسی و حقوق بشر عضو بود . دکتر ملکی نظرات خود را شجاعانه و با صراحت تمام در نامه‌هایی سرگشاده مطرح می‌ کرد و در سال ‌های اخیر در یکی از همین نامه‌ها خواستار کناره گیری آیت الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی از قدرت شد.


وی در روز 12 آذرماه 1399 پس از سال ها مبارزه با بیماری سرطان و دیابت دیده از جهان فرو بست . پیکر ایشان بنا بر وصیت خود او در قطعه چهاردهم بهشت ‌زهرا به خاک سپرده شد.
روانش شاد