روایتی در مورد ریشه‌ تاریخی اصطلاح “هفت خط” وجود دارد. این روایت برمی‌گردد به آئین شرابخواری در حضور پادشاه در دوران ساسانیان. در آن زمان پیمانه ‌هایی زیبا از شاخ گاو یا بزکوهی درست می‌ کردند که چون پایه نداشته است، کسی نمی‌توانسته آن را روی زمین یا میز بگذارد و از نوشیدن شرابِ ریخته شده در پیمانه ‌اش طفره برود.

از این رو دارنده‌ جام، مجبور بود محتویات آن را بی درنگ سربکشد. ولی برای اینکه کسی بیش ازاندازه‌ ظرفیّت خود باده گساری نکند و از سرِ مستی با حرکت و یا گفتار خود، احترام و شأن مجلس شاهانه را از بین نبرد، هر کدام از مهمانان، پیمانه (شاخ) مخصوص خود را داشته که به جهت تعین میزان توانایی او در باده ‌گساری، خطی در داخل آن شاخ کشیده شده بوده که ساقی برای دارنده پیمانه تنها تا حدِ همان خط، شراب در پیمانه‌ اش می ‌ریخته است.

به مرور زمان تمامی پیمانه‌ های شراب را با هفت خط، مشخص و درجه ‌بندی کردند. در مجالسی که پادشاه حضور داشت، میهمانان معمولاً از 3 تا 6 خط شراب می ‌نوشیدند. ولی بود ه‌اند افرادی که " لوطی" نیز خوانده می ‌شدند که تا 7 خط را شراب می‌ نوشیدند بدون آن که حالتی مستانه در آنها ظاهر شود که در پی آن دست به حرکاتی بزنند که موجب هتکِ حرمتِ حضور پادشاه در مجلس بشود.

این قبیل افراد را “هفت خط” می‌نامیدند، یعنی آنها افرادی صاحب ظرفیت و زرنگ بوده و به کلیه رموز و فنون شراب‌ خواری تسلّط کامل داشته‌اند. این اصطلاح به مرور زمان، جنبه‌ عام پیدا کرده و در فرهنگ عامه به افراد باهوش و زیرک اطلاق گردیده است.
“آدم هفت خط” به اشخاص زیرک و با هوش و یا رند و مکار نیز گفته می ‌شود.

هر یک از خطوط هفتگانه جام شراب، اسم ویژه خود را داشته است:

1- خط مزور - کمترین میزان شراب در جام
2- خط فرودینه
3- خط اشک
4- خط ازرق (خط شب، خط سیاه یا خط سبز) این خط کاملاً در وسط پیمانه بوده و خط اعتدال درشرابخواری محسوب می‌گردیده است.
5- خط بصره
6- خط بغداد
7- خط جور که لب پیمانه بوده و جام بیش از آن جا نداشته؛ به عبارت دیگر جام لبریز از شراب می ‌بوده است